معرفي مركز تحقيقات و نوآوري صنايع خودرو سايپا
مركز تحقيقات و نوآوري صنايع خودرو سايپا در سال 1376 با هدف ایجاد يك مرکز پيشرفته و دانش‌بنيان در کشور در زمينه تحقیق، طراحي و توسعه محصول خودرو (شامل پلت‌فرم‌هاي خودرويي و محصولات مبتني بر آنها) تاسيس شد و به عنوان نخستين مركز تخصصی طراحي خودرو در کشور آغاز به‌كار كرد.
این مرکز با مساحت نزديك به 15 هزار متر مربع و با برخورداري از واحدهای طراحی و مهندسی، آزمايشگاه های مرجع، کارگاه های متنوع و خطوط پایلوت جهت نمونه سازی، به‌عنوان راهبر فرایند طراحی و توسعه محصول در گروه خودروسازي سايپا فعالیت نموده و در زمينه استفاده از دانش روز مهندسي در توسعه محصولات جديد و همچنین انجام پروژه‌هاي مطالعاتي درخصوص فن آوریهای آينده در صنعت خودرو پیشرو می باشد.
ساختار سازماني مركز تحقيقات و نوآوري صنايع خودرو سايپا متشكل از واحدهاي کیفیت و مهندسی خودرو، طراحی صنعتی، طراحي بدنه و تزيينات و قطعات خودرو، تحليل مهندسی (CAE) ، طراحی فناوري‌هاي پيشرفته خودرويي، طراحی قواي محركه، طراحی سیستم های شاسی، طراحی سیستم های الکتریکال، مهندسي فرايند، آزمايشگاه‌ها و کارگاه ها می باشد و واحدهای طرح و برنامه، کنترل پروژه و واحدهای پشتیبانی ستادی نیز وظیفه پشتیبانی از این فرایند را بر عهده دارند. این واحدها در یک فرایند مشترک بصورت نظام مند همکاری می کنند که این فرایند در سایپا، نظام طراحی و توسعه محصول سایپا (SPDS) نام دارد. فرآيند طراحی و توسعه محصول سایپا (SPDS) بر اساس نظام APQP تدوین گردیده که در این نظام فرایندی، هر یک از واحدهای مرکز به فراخور مسئوليت و مأموريت‌هاي محوله فعاليت کرده و با توجه به مهندسی همزمان فرایندها در این نظام و منطق پایش دروازه ای، علاوه بر کاهش زمان و هزينه ، اطمینان از دستیابی به کیفیت طراحی نیز حاصل می گردد. فرایندهای اصلی این نظام شامل طرح ریزی پیش هنگام محصول، طراحی و تکوین محصول، طراحی و تکوین فرایند، ارزیابی و صحه گذاری محصول و فرایند و تولید اولیه می باشد که بخش عمده ای از این فرایندها در مرکز انجام و سایر فرایندها نیز با همکاری سازمان ها و شرکتهای مرتبط در گروه سایپا انجام می گیرد.
اين مركز در كنار بخش‌هاي مختلف گروه خودروسازي سايپا در زمینه انجام پروژه‌هاي مطالعاتي در حوزه زنجيره ارزش طراحي و توسعه محصول در گروه خودروسازي سايپا، طراحي استايل خودرو، تعريف محصول از طريق اجراي نظرسنجي‌هاي عمومي و برگزاري كلينيك‌هاي متنوع خودرو تا پيش از ورود به فاز اوليه طراحي محصول، طراحي مفهومي، ارزيابي و انتخاب سازندگان جهت مشاركت در فاز طراحي، طراحي تفصيلي خودرو، طراحي فرايند و تكوين قالب و ابزار وهمچنين نمونه سازی، تصديق و صحه‌گذاري خودرو فعالیت می نماید.
همچنین در راستای دستیابی به اهداف برنامه های توسعه محصول گروه سایپا، توسعه فناوریهای جدید یکی از فعالیتهای اصلی این مرکز می باشد. به همین منظور نقشه راه فناوری ها در سه حوزه ایمنی، محیط زیست و راحتی سرنشین تدوین گردیده و پروژه های مرتبط نیز اجرایی شده اند.
مركز تحقيقات و نوآوري صنايع خودرو سایپا در عرصه فعاليت های خود، همكاري‌هاي مشترك فراوانی با بسياري از شرکتهای مرتبط در كشورهاي مختلف جهان شامل مراکز تحقیقاتی، مراکز آزمون، خودروسازان و تامین کنندگان قطعات داشته است كه با توجه به برنامه‌هاي توسعه محصولات گروه خودروسازي سايپا، اين همكاري‌ها در زمينه‌هايي از جمله طراحي مشترك پلت‌فرم‌هاي خودرويي، طراحي قطعات داراي فناوري‌هاي پيشرفته، الگوبرداري و انتقال دانش روز جهان به كشور صورت گرفته است.
منابع انسانی مرکز در حدود 400 نفر می باشند كه بخش عمده این منابع را نخبگان دانشگاهي و فارغ‌التحصيلان ممتاز مراكز علمي و پژوهشي مرتبط با حوزه‌هاي فني و مهندسي خودرو تشكيل می دهند که با توانمندي‌ها و خلاقيت‌هاي ويژه خود در مسير دستيابي گروه خودروسازي سايپا به اهداف تعیین شده فعالیت مي‌كنند.
مركز تحقيقات و نوآوري صنايع خودرو سايپا داراي امكانات سخت‌افزاري و نرم افزاری منحصر به‌فردی در كشور است كه قابلیت های این مرکز در جهت طراحی و توسعه خودرو را افزایش داده است؛ اين مركز در حال حاضر برخوردار از بزرگ‌ترين مركز واقعيت مجازي خودرو (virtual reality) در کشور است كه در راستای کاهش زمان و هزینه فرایندها، استفاده از مدل های مجازی به منظور ارزیابی در فازهای اولیه به جای مدل های فیزیکی را در دستور کار قرار داده است. علاوه بر آن، مركز تحقيقات سايپا دارای يكي از بزرگ‌ترين و پيشرفته‌ترين استودیوی ساخت مدل‌هاي خودرويي استایل (clay model و master model) در کشور است.
همچنین مرکز تحقيقات با داشتن سخت افزار و نرم افزارهای پيشرفته محاسباتی، قابلیت انجام شبيه سازی تست ها و ارزيابی و صحه گذاری عملکرد محصول با دقت مناسب را دارد که باعث کاهش هزينه و زمان طراحي شده و به کاهش تعداد پروتوتايپ و تست های فيزيکی کمک شايانی می کند.
آزمايشگاه های مرکز تحقیقات نیز به عنوان یکی از ارکانهای مهم پروژه در فازهای بهینه کاوی، ارزیابی و صحه گذاری خودرو در کنار سایر واحدهای سازمان حضور داشته و با داشتن گواهینامه ISO 17025 و مجوز سازمان محیط زیست، آزمونهای سطح خودرو را در قالب آزمونهای تایید نوع، تطابق تولید و صحه گذاری محصول برای محصولات گروه سایپا و سایر خودروسازان انجام میدهد. آزمایشگاهها شامل 7 آزمایشگاه مستقل بوده و وظایف هریک به شرح زیر می باشد:
- آزمايشگاه برخورد غيرمخرب: در این آزمایشگاه آزمونهای ديناميكی صندلي، كمربند ايمني، قفل و لولا و مخازن CNG خودرو براساس آخرین ویرایش استانداردهای روز جهانی با امکان فیلم برداری با سرعت بالا انجام می گردد. این آزمایشگاه جزو مهم ترین آزمایشگاه ها در حوزه انجام آزمونهای ایمنی خودرو در سطح کشور می باشد و در کشور منحصر به فرد است.
تست هاي شتاب بالا جهت حفظ سلامت سرنشين در هنگام تصادف شامل تستهای ذیل می باشند:
● آزمون دینامیک کمربند ایمنی مطابق استاندارد ECE R16
● آزمون دینامیک صندلی و نگهدارنده های آن مطابق استاندارد ECE R17
● آزمون دینامیک نصب مخازن CNG مطابق استاندارد ECE R110
● آزمون دینامیک قفل و لولا مطابق استاندارد ECE R11
- آزمايشگاه آلايندگي : این آزمایشگاه قابلیت اندازه‌گيري آلايندگي گازهاي خروجي از اگزوز مطابق با استانداردهاي يورو 5و يورو 6b و انجام آزمونهای مصرف سوخت خودرو، GSI و SHED (فاز (COP را دارد.
- آزمايشگاه ایمنی عمومی و تست قطعات: در این آزمایشگاه انواع آزمونهای ایمنی و استانداردی، دوام سطح خودرو و قطعات انجام می پذیرد. آزمونهای میدان دید عقب، برخورد سر با داشبورد و غربیلک فرمان، نصب شیشه های ایمنی، قلاب های بکسل بند، آزمون استاتیکی قفل و لولا، آزمونهای دوام خودرو و قطعات مختلف و .... از جمله آزمونهای قابل انجام در این آزمایشگاه می باشد.
- آزمايشگاه شبيه‌سازي شرايط محيطي: این آزمایشگاه با قابليت ايجاد شرايط مختلف محیطی (دمای از 40- تا 60 درجه سانتيگراد، رطوبت محيطي از 10 تا 90درصد، شبيه‌سازي تشعشع خورشيد و همچنين شبيه‌سازي حركت خودرو تا ميزان 200 كيلومتر بر ساعت و شدت جريان باد) تستهای مرتبط نظیر تست سیستم خنک کاری و تست عملکرد سیستم تهویه مطبوع خودرو را انجام می دهد.
- آزمايشگاه اندازه‌گيري دقيق: این آزمایشگاه با بهره‌گيري از دو دستگاه اندازه‌گيري سه‌بعدي CMM، یک دستگاه Optical Handy Scan و يك دستگاه CMM پرتابل و HP MACHINE قابليت مشخص کردن مختصات H-PointوR-Point و انجام آزمون میدان دید جلو و همچنین اندازه‌گيري قطعات، فیکسچرها و خودرو کامل را دارد.
- آزمايشگاه صدا و مودال: این آزمایشگاه مجهز به سالن نيمه اکوستیک و شاسی دینامومتر بوده و قابلیت انجام بسیاری از آزمونهای ارتعاشی و نویز خودرو و قطعات (NVH) و آزمونهای سطح صدا و بوق خودرو را دارد. این آزمایشگاه نیز در کشور منحصر به فرد می باشد.
- آزمايشگاه تست های جاده ای: آزمون‌هاي مختلف و متنوع خودرویی و همچنين ارزيابي كلي خودرو از لحاظ عملكرد، پايداري و مانورپذيري در این آزمایشگاه انجام می پذیرد. از جمله آزمونهای فرمان پذيری (کنترل و پايداری)، تجهیزات سرعت سنج، هدایت پذیری، TPMS، ترمزگیری (CBS/ABS) و .....
در کنار آزمایشگاه های معتبر، مرکز تحقیقات سایپا دارای مجموعه متنوعی از کارگاه ها نیز می باشد که در این کارگاه ها، نمونه های قطعات خودرو با روش های نمونه سازی سریع قبل از شروع فاز قالبسازی نهایی تولید می شوند تا بتوان خودروهای نمونه در فازهای مختلف ارزیابی و صحه گذاری را در خط پایلوت موجود در مرکز مونتاژ نمود.
پروژه های توسعه محصول:
با توجه به ماموریت مرکز تحقیقات مبنی بر طراحی و توسعه خودرو، پروژه های مختلفی در سالیان گذشته توسط این مرکز انجام شده است که از مهمترین آنها می توان به توسعه خودروی کاروان، توسعه کار مدل های مختلف خودروی پراید، استاندارد سازی پلتفرم X100، توسعه وانت سایپا 151 و توسعه خودروهای تیبا، تیبا2، ساینا، کوئیک و کوئیک CVT روی پلتفرم X200 اشاره نمود.
با توجه به الزامات استانداردی جدید و نیازمندی مشتریان جهت توسعه و ارتقای محصولات، پروژه های جدیدی به منظور دستیابی به این خواسته ها تعریف گردید. بخشی از این پروژه ها ارتقای محصولات روی پلتفرمهای جاری و بخش دیگر، توسعه یک پلتفرم جدید برای گروه سایپا می باشد.
به همین منظور پروژه های توسعه محصولات با هدف تنوع بخشي به محصولات خانواده ساينا (S200) و خانواده کوييک (Q200) و همچنین دستیابی به الزامات استانداردی در تیپ های مختلف در دستورکار مرکز تحقیقات قرار گرفت و هر یک از محصولات در دوتیپ S و G با آپشن های مختلف تعریف گردید. این محصولات یک فیس لیفت ظاهری سبک از محصولات قبلی می باشند که با ارتقای پلتفرم الکتریکال خودرو و اضافه شدن فیچرهای جدید، سطح بالاتری از نیازهای مشتریان را پاسخگو می باشند.
در ادامه توسعه این محصولات نیز طراحی و توسعه محصولات اطلس و سهند (کراس و سدان جدید سایپا) با نمای ظاهری بیرونی و داخلی کاملاً متفاوت نسبت به نسخه قبلی محصولات این خانواده در راستای تنوع بخشي به محصولات خانواده X200 و با ایجاد قابلیت استفاده از آپشن های بروز و پوشش بخشی از بازار در دستور کار قرار گرفت.
درخصوص طراحی پلتفرم جدید با توجه به نیازهای بازار، طراحی و توسعه مگاپلتفرم سایپا (SP1) در دستور کار قرار گرفت که اولین محصول آن تحت عنوان شاهین به بازار عرضه شده است و تولید و عرضه محصول جدیدی دیگری از این خانوانده با نام آریا نیز در دستور کار می باشد.
در ادامه اجرای پروژه های خانواده SP1، با توجه به نیاز بازار و استقبال مشتریان از خودروهای اتوماتیک، جهت تکمیل و توسعه این محصولات، پروژه تجهیز محصولات شاهین و آریا به گیربکس اتوماتیک نیز تعریف شده است. همچنین در راستای اجرای سیاستهای کلی دولت در پیاده سازی توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی و تبعیت از برنامه ها و استانداردهای وضع شده از جمله مصرف سوخت، انتشار دی اکسید کربن و همچنین آلایندگی و در چهارچوب برنامه های گروه خودروسازی سایپا در توسعه محصول سبز و دوستدار محیط زیست، فعالیت ها و مطالعات جهت تعریف پروژه های طراحی و توسعه پلتفرم های الکتریکی بر مبنای پلتفرم SP1 شرکت سایپا شروع گردیده است.
پروژه توسعه وانت شهری از دیگر پروژه های توسعه محصول دردست طراحی این مرکز می باشد که هدف از این پروژه ، توسعه يک وانت جديد مطابق با استانداردهاي جديد همراه با چهره اي نو جهت جايگزيني خودرو 151 به منظور پوشش نياز مشتريان وانت سبک شهري با ظرفيت باربري بالاتر از سایپا 151 و همچنین با فضاي بار بزرگتر جهت حمل بارهاي حجيم ترنسبت به خودرو 151 می باشد.
همچنتین با هدف بروزنگهداری محصول تندر 90 بر اساس استانداردهای 85 گانه و استفاده از قابلیتها و دارایی های موجود در پلتفرم L90، طراحی و توسعه محصول P90 نیز انجام گردیده است. بر این اساس تغییرات استایلی جدید در ناحیه جلو و عقب محصول و نیز تغییرات محفظه موتور جهت جانمایی قوای محرکه جدید در نظر گرفته شده است.